Er komt veel op de gemiddelde pensioenadviseur af. De implementatie van het nieuwe pensioenstelsel vraagt zeker tijd en energie. Maar of sprake is van een tekort aan adviseurs met alle know how van pensioenen is de vraag. Hans Huizing van het RPA betwijfelt dat in elk geval. Toch moet de sector aan de bak, want om ook in toekomst aan de adviesvraag te kunnen voldoen, is jonge aanwas nodig. Gewoonweg omdat de huidige generatie op een zeker moment met pensioen gaat.

Het nieuwe pensioenstelsel moet over niet al te lange tijd voet aan de grond krijgen. Voor pensioenadviseurs is er werk aan de winkel om werkgevers, ondernemers, zzp’ers en in toenemende mate ook werknemers van de juiste informatie te voorzien als het gaat om de oudedagsvoorziening. Brancheorganisatie Adfiz becijferde enige tijd geleden zelfs dat maar liefst 2,1 miljoen adviesuren nodig zijn die verband houden met de implementatie van het nieuwe pensioenstelsel.

Er zijn behoorlijk wat adviesuren nodig

Directeur Employee Benefits Hans Huizing van Schouten Zekerheid in Capelle aan den IJssel en tevens bestuurder van beroepsorganisatie voor onafhankelijk pensioenadviseurs RPA heeft niet de indruk dat van een fors tekort aan adviseurs sprake is. “Ik ben het er zeker mee eens dat er een behoorlijke capaciteit aan adviesuren nodig is. Al is het tijdbestek inmiddels achterhaald, omdat we een aantal jaren de tijd hebben om werkgevers en werknemers voor te bereiden op het nieuwe pensioenstelsel.”

De automatiseringsgraad is laag

De ervaring van Huizing is dat pensioenadviseurs niet stilzitten. “Het heeft er vermoedelijk ook mee te maken dat de ene wijziging nog niet is geïmplementeerd en dat de volgende zich al aandient”, zegt hij. “En er valt natuurlijk nog behoorlijk wat te innoveren. De automatiseringsgraad aan de advieskant is heel erg laag. Er komt veel handwerk bij kijken en er is veel tijd gemoeid met administratie en het controleren van pensioenverzekeraars. Wat je wilt, is met de klant bezig zijn.”

Het blijkt lastig om jonge mensen enthousiast te maken voor het verzekeringsvak

De pensioensector is verouderd

Een tekort aan pensioenadviseurs is er in Huizings optiek nog niet. “Maar de branche is wel een verouderde branche. Kijk ook naar mijn grijze baard”, zegt hij gekscherend. “Ik zie het ook om me heen. Het is een uitdaging om de capaciteit goed op peil te houden. Het blijkt lastig om jonge mensen enthousiast te maken voor het verzekeringsvak. De branche moet zich in de hele breedte promoten; niet alleen de pensioensector.”

In de branche kun je het verschil maken

Weinig mensen kiezen volgens hem bewust voor de sector. “De meesten rollen erin”, vervolgt Huizing, die vooral de diversiteit van het vak onderstreept. “Het is hartstikke leuk om werkzaam te zijn in deze branche. Je ziet veel verschillende mensen, veel verschillende bedrijven, je kunt heel veel aspecten aanraken van de zakelijke dienstverlening. Communicatie, financieel, relatiemanagement, marketing”, somt hij op. “Er zitten allerlei verschillende aspecten in, waarin je jezelf kunt ontwikkelen tot een professional. En het is een branche waar je het verschil kunt maken.”

Niet iedereen zal geschikt zijn voor het pensioenvak. Welke eigenschappen heeft een goede adviseur?

“Je moet van mensen houden en het leuk vinden om informatie over te brengen. Uiteraard moet je enig financieel inzicht hebben en beschikken over goede communicatieve vaardigheden. Ook komt er een stukje sales bij kijken: als pensioenadviseur moet je in staat zijn je organisatie te verkopen en je moet dat ook leuk vinden om te doen. Het is immers een vak dat door de klant betaald moeten worden. Hbo economie, commerciële economie of financial management services is een goede basis om in te stromen. Al kan een mbo-opleiding ook voldoende zijn; je kunt je immers ontwikkelen.”

Bij Schouten Zekerheid lukt het jullie om jonge mensen aan de organisatie te binden. Hoe zorg je daar als bedrijf voor?

“We hebben al langer een zorgdesk met een groep mensen die vragen beantwoorden over zorgverzekeringen. Voor dit soort functies werven we op hogescholen, zodat studenten met de juiste kennis iets bij kunnen verdienen. We willen ook een pensioendesk ontwikkelen. We laten studenten kennismaken met het bedrijf, waardoor de interesse wordt gewekt; we bieden hen ook perspectief om door te groeien in een andere functie. Als ze het enorm naar hun zin hebben, praten ze daar met medestudenten over, waardoor weer nieuwe mensen worden aangedragen. We hebben een hele pool van mensen die een belangrijke bijdrage leveren aan de organisatie. Verder staan we open voor stagiairs uit het mbo en hbo en begeleiden we ook jongeren bij hun afstudeerstage.”

Het vak heeft een stoffig imago, maar als ik kijk naar hoe mijn dag eruitziet, dan is die hectisch, uitdagend en zit er van alles in wat het vak mooi maakt

Wat gaat het RPA doen om meer jongeren te interesseren voor het pensioenvak?

“Het RPA is van plan om de komende tijd de aantrekkelijke kanten van het vak te promoten onder jongeren. We moeten ons meer laten gelden in positieve zin, meer de diversiteit van het vak uitdragen. Op verschillende niveaus. Daarbij denken we aan promotie op middelbare scholen. Het vak heeft een stoffig imago, maar als ik kijk naar hoe mijn dag eruitziet, dan is die hectisch, uitdagend en zit er van alles in wat het vak mooi maakt. We willen dat overbrengen op de jeugd. Op middelbare scholen, maar ook op het hbo.”  

Pensioen blijft pensioen. En zoals je al zegt: het heeft een stoffig imago. Hoe zorg je ervoor dat het stoflaagje ervan afgaat?

“Employee benefits kan wel eens een brede trekker zijn. Ofwel: het totale arbeidsvoorwaardenpakket. Wanneer we dat onder de aandacht brengen, kan het vak veel aantrekkelijker worden om je daar als jonge student in te verdiepen.”  

Zijn er ook andere manieren om het onderwerp pensioen ‘leuk’ te maken voor een grotere groep mensen?

“Mensen kiezen niet voor het vak vanwege de negatieve berichtgeving over pensioenen, terwijl er genoeg positieve dingen kunnen worden gecommuniceerd. Het gaat vooral over pensioenkortingen – dat heeft natuurlijk niets met de verzekeringssector te maken, maar wel met de pensioensector – en hoe slecht het gaat. Terwijl we afgelopen jaren goede beleggingsrendementen hebben gehaald, maar daar wordt niet over gesproken; het gaat alleen maar over tekorten. Verzekeraars en intermediairs kunnen zelf ook wel eens positievere berichten laten horen. Het is iets waar de branche, die een belangrijke pijler is voor de economie, zich de komende jaren mee bezig moet houden. Verder wordt er te generiek gecommuniceerd over pensioenen. Een 35-jarige vindt heel andere informatie belangrijk dan een zestiger. Als we eens beginnen met het differentiëren van de wijze waarop we communiceren, meer doelgroepgericht werken, de kern weten te raken voor een persoon, dan kunnen mensen wél geïnteresseerd raken.”  

Wat vind je zelf zo leuk aan het vak?

“Je hebt te maken met klanten en dat zijn allerlei soorten opdrachtgevers: IT-bedrijven, ingenieursbedrijven, advocatenkantoren. Je komt bij allerlei verschillende soorten organisaties met verschillende soorten mensen. Uiteindelijk probeer je zo’n werkgever te helpen om zijn doelstellingen te bereiken. Een werkgever staat ergens voor, heeft mensen nodig en die wil hij een aantrekkelijk arbeidsvoorwaardenpakket bieden. Wij helpen die werkgever om vorm te geven aan dat aantrekkelijke arbeidsvoorwaardenpakket. Als pensioenadviseur maak je een goede inventarisatie, je bent betrokken bij de kern van zo’n organisatie. Je krijgt enorm veel inzicht in het reilen en zeilen van een bedrijf: de financiële situatie, wat voor soort activiteiten er zijn, wat voor mensen het wil aantrekken en behouden. Het is heel leuk om daarover te praten. Uiteindelijk lever je een bijdrage om de organisatie succesvol te laten zijn. Dat doe je met een verzekeringspakket, waar pensioen een onderdeel van is. Wel een belangrijk onderdeel overigens.”